Makaleler

Mücbir sebep başvurusu yapılmasının sözleşmeye etkisi

4735 sayılı Kanun uyarınca yürütülen sözleşmelerin mücbir sebep ile ilgili hükümlerine, esasen 4735 sayılı Kanun’un 10. maddesi hükümlerinin sözleşme eki haline getirilmesi amacıyla, sözleşmelerin eki niteliğindeki Yapım İşleri Genel Şartnamesi’nin 29/2 maddesinde yer verilmiştir.

Süre uzatımı verilmesi, sözleşmenin feshi gibi durumlar bakımından oldukça önemli olan mücbir sebep halleri madde metninde sayma yoluyla belirlendikten sonra, hükümde sayılan haller haricinde gerektiğinde Kamu İhale Kurumu (KİK) tarafından belirlenecek benzeri diğer hallerin de 4735 sayılı Kanun’un 10/e maddesi uyarınca mücbir sebep olarak kabul edilebilmesinin mümkün olduğu düzenlemesi getirilmiştir.

Bu hususta KİK tarafından Kamu İhale Genel Tebliği’nin 25.3.3. maddesinde yapılan düzenleme gereğince yükleniciler tarafından mücbir sebep olduğu iddia edilen hususun KİK tarafından mücbir sebep olarak tayin edilebilmesi için yüklenicinin idareye vakıanın meydana geldiği tarihi izleyen yirmi gün içinde yazılı olarak bildirimde bulunması ve idarenin bu durumu KİK’e mücbir sebep başvurusu olarak iletilmesi gerekmektedir.

Bu kapsamda mücbir sebep başvurusu yapılması halinde, KİK tarafından nihai karar alınıncaya kadar; yüklenicinin sözleşme yükümlülüklerini yerine getirmeye devam edip etmeyeceği, yükümlülüklerini yerine getirmeyen yükleniciye cezai işlem uygulanıp uygulanmayacağı ve nihai olarak KİK tarafından başvuruya konu halin, mücbir sebep hali olarak belirlenmesi halinde kesilen cezaların yükleniciye iade edilip edilmeyeceği hususlarında belirsizlik bulunmakta ve çokça uyuşmazlık yaşanmaktadır.

Bu konulara ilişkin olarak KİK tarafından bir düzenleyici karar alınmış ve;

1- 4735 sayılı Kanunun 10 uncu maddesinin (e) bendi kapsamında Kuruma mücbir sebep başvurusu yapılmasının yüklenicinin sözleşmeye esas yükümlülüklerini yerine getirmesini ortadan kaldırmayacağı ve bu nedenle yüklenici tarafından sözleşmenin gereklerinin yerine getirilmesine devam edilmesi gerektiğine,

2- Kurum tarafından başvuruya konu halin, mücbir sebep olarak belirlenmesinden önce idare tarafından mücbir sebep başvurusuna konu sözleşme kapsamında gecikme cezası uygulanmasına yönelik önceden tesis edilen işlemlerin hukuki sebebi, mücbir sebep halinin varlığını tespit eden Kurul kararıyla ortadan kalkacağından, bu aşamadan sonra, uygulanmış olan gecikme cezasının iade edilerek mücbir sebep hali nedeniyle süre uzatımı veya sözleşmenin feshi hususlarında ortaya çıkan hukuki duruma göre idarenin yeniden işlem tesis etmesinin uygun olacağına,

karar verilmiştir.

Dolayısıyla, yükleniciler tarafından mücbir sebep başvurusu yapılması halinde dahi yüklenicinin yükümlülüklerinin askıda geçerli olarak devam ettiği kabul edilerek sözleşmenin sanki mücbir sebep hali yokmuş gibi yürütülmeye devam edilmesi, bu mümkün değilse ve ceza kesilme koşulları oluşmuşsa gerekli cezanın kesilmesi, ancak KİK tarafından başvuruya konu halin mücbir sebep olarak belirlenmesi halinde, kesilen bu cezaların iade edilmesi önem arz etmektedir.

 

Detaylı Bilgi İçin: